LIDZBARK

W pobliżu dwa parki krajobrazowe o szczególnych walorach krajobrazowo-przyrodniczych.

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy

Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy utworzony w 1990 r. na terenie województw ciechanowskiego i toruńskiego, na powierzchni 18966 ha (31173 ha wraz z otuliną) w celu zachowania krajobrazu i przyrody Pojezierza Chelmińsko-Dob-rzyńskiego ukształtowanego przez lodowiec i procesy postglac-jalne. Występują tu wszystkie klasyczne dla obszarów polodow-cowych formy geomorfologiczne: wzgórza, pagórki i wysoczyzny morenowe, kemy, drumliny, ozy, równiny sandrowe, rynny sub-glacjalne, doliny rzeczne i obniżenia wytopiskowe. Teren jest wyjątkowo zróżnicowany krajobrazowo. Szczególną atrakcyjnością odznaczają się rynna Górzanki oraz rynna, obniżenie i dolina Hrynicy. Na terenie parku znajduje się ok. 55 jezior, głównie rynnowych, o łącznej powierzchni 443 ha. Ok. 70% terenu to lasy, a drzewem dominującym jest sosna. Występuje tu ok. 900 gatunków roślin naczyniowych. Rośnie tu szereg rzadkich i chronionych roślin, np. obuwik pospolity i gwiazdnica grubolistna. Park charakteryzuje się też bogactwem świata zwierząt, zwłaszcza awifauny, w tym gatunków wodnych i drapieżnych. Na terenie parku krajobrazowego utworzono 5 rezerwatów przyrody: „Klonowo” (utworzony w 1958 r. na powierzchni 30,85 ha w celu ochrony lasu mieszanego z sosną i dębem szypułkowym), „Jar Hrynicy” (utworzony w 1955 r. na powierzchni 29,47 ha w celu ochrony lasu grądowego, łęgowo-olszowego i fragmentu boru mieszanego porastającego dno i zbocze jaru rzeki hrynicy) oraz opisane dalej (str. 180): „Ostrowy nad Brynicą”, „Czarny Bryńsk” i „Szumny Zdrój im. K. Sulisławskiego”. Wśród pomników przyrody wyróżnia się rosnący w pobliżu rzeki Brynicy „Dąb Rzeczypospolitej” o obwodzie pnia 592 cm i wysokości 32 m. W celu popularyzacji walorów parku utworzono w nim dwa ośrodki edukacji ekologicznej: „Wilga” w Górznie i „Ekoczar” w Czarnym Bryńsku.

Welski Park Krajobrazowy utworzony w grudniu 1995 r. na powierzchni 24 000 ha (wraz z otuliną), w celu ochrony doliny rzeki Wel i przylegających do niej obszarów. Rzeka Wel ma bardzo urozmaicony przebieg: meandruje, przepływa przez 6 jezior i należy do niewielu, których ukształtowanie jest naturalne. Początkowo leniwie płynie szerokimi równinami, aby za Lidzbarkiem w okolicach wsi Chechły przemienić się w rwącą rzekę o charakterze górskim. Zróżnicowana rzeźba terenu jest wynikiem działalności lodowca. Na terenie parku znajduje się 13 jezior. Stosunkowo mała jego część porośnięta jest lasem z dominującą sosną. Na terenie parku występuje 29 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową i 86 gatunków roślin rzadkich. Wśród stwierdzonych tu 8 gatunków roślin reliktowych występują m.in.: brzoza niska, wie los ił błękitny i arnika górska. Wśród 20 pomników przyrody najciekawszy jest zapewne jałowiec pospolity w formie drzewiastej o wysokości 8,5 m i obwodzie pnia 76 cm. Niezwykle interesujące są zbiorowiska roślin wodnych, nadrzecznych i torfowiskowych. Rosną tu m.in. rosiczka okrągłolistna, bagno zwyczajne, narecznica grzebieniasta, pły-wacz drobny i jeżogtówka najmniejsza. Wśród zwierząt bardzo urozmaicona jest awifauna. Żyje tu 209 gatunków ptaków i aż 183 podlega ochronie gatunkowej. Z żyjących tu 39 gatunków ssaków 16 to gatunki chronione, m.in. jeż wschodni, rzęs orek rzeczek (z rodziny ryjówek, gatunek jadowity) i 7 gatunków nietoperzy. Ponadto występuje tu 5 gatunków gadów, 13 płazów i 31 ryb. Na terenie parku znajdują się 3 rezerwaty przyrody: „Czaplinieć Werski” (utworzony w 1982 r. na powierzchni 14,59 ha, w pobliżu wsi Wery – fragment lasu będący miejscem gnieżdżenia się czapli siwej Ardea cinerea), „Ostrów Tarczyński” (utworzony w 1993 r. na powierzchni 108,11 ha pomiędzy jeziorami Grądy i Tarczyńskim – z unikatowym krajobrazem i szatą roślinną; ostoja ptaków) i „Bagno Koziana” (utworzony w 1982 r. na powierzchni 54,85 ha w zach. części jeziora Jeleń – ostoja ptactwa wodno-błotnego). Projektowane jest utworzenie dalszych 6 rezerwatów przyrody na terenie WPK.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *