Czerwińsk nad Wisłą

Wieś nad Wisłą. Siedziba urzędu gminy.

Wzmiankowany w 1065 r. jako własność benedyktynów z Mogilna. W końcu XI w. Czerwińsk przeszedł na własność biskupów płockich (do 1795 r.). Na pocz. XII w. król Bolesław Krzywousty dla benedyktynów ufundował kościół pw. św. Wojciecha, który zapewne był zbudowany na terenie dzisiejszego cmentarza. W 1 poł. XII w. biskup płocki Aleksander z Malonne (działający w diecezji płockiej w latach 1129-56) sprowadził w miejsce benedyktynów kanoników regularnych lateraneńskich. Przed 1155 r. zostało wzniesione dla nich opactwo. Czerwińsk podzielony był wtedy na 2 części: biskupią, która uzyskała prawa miejskie w 1373 r., i klasztorną, która otrzymała prawa miejskie w 1582 r. W 1294 r. w Czerwińsku zmarł książę mazowiecki Konrad II, został pochowany w podziemiach kościoła klasztornego. Od 30 czerwca do 3 lipca 1410 r. w pobliżu Czerwińska doszło do koncentracji wojsk sprzymierzonych: koronnych, litewskich, ruskich, tatarskich i zaciężnych pod wspólnym dowództwem króla Władysława Jagiełły przed wyprawą przeciwko Krzyżakom. Aby umożliwić przeprawę przez Wisłę wojskom z Małopolski, zbudowany został most łyżwowy, wsparty na 168 łodziach, zwanych łyżwami, którego poszczególne elementy spławiono tu spod Kozienic. Po zwycięstwie pod Grunwaldem Jagiełło złożył w kościele jako dziękczynne wotum swój hełm druciany (misiurkę). W 1419 i 1422 r. stacjonowały tu ponownie wojska polsko-litewskie przed kolejnymi wyprawami przeciwko Krzyżakom. W 1422 r. w Czerwińsku szlachcie nadano tzw. przywileje czerwińskie (m.in. nietykalność dóbr dziedzicznych bez wyroku sądu i wykonywanie sądów wyłącznie na podstawie prawa stanowionego), a w 1475 r. dokonano tu spisania przywilejów mazowieckich w tzw. Kodeks czerwiński. W XV i XVI w. rozwój Czerwińska jako ośrodka handlu zbożem. W Czerwińsku gościli królowie polscy: Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt III Waza (w 1593 r.), Władysław IV i Jan Kazimierz (w 1649 r.). Ten ostatni przekazał do miejscowego kościoła zdobyte pod Beresteczkiem chorągwie kozackie. W poł. XVII w. w czasie najazdu szwedzkiego miasto zostało w dużym stopniu zniszczenie, co zapoczątkowało jego regres. Od 1795 r. w zaborze pruskim. W latach 1807-15 w Księstwie Warszawskim. W latach 1815-1918 w Królestwie Polskim. W 1869 r. Czerwińsk utracił prawa miejskie. W 1930 r. w kościele i klasztorze gościł prezydent Ignacy Mościcki. W okresie II wojny światowej hitlerowcy wywieźli z Czerwińska salezjanów, a w klasztorze urządzili szkołę dla żandarmerii niemieckiej.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *